راه های استفاده از آب باران برای مصارف آب خانگی و جلوگیری از سیل چیست؟
می‌دانیم که کشور ایران از آن کشورهایی است که به‌دلیل خسارت های زیاد وقوع حوادث غیر مترقبه، سیل، سالانه مجبور به پرداخت بخشی قابل توجهی به عنوان جبران خسارت و بازسازی مناطق درگیر با فجایع طبیعی می‌باشد.
تعریف سیلاب و انواع آن
به طور کلی هر گاه میزان جریان عبوری آب بیشتر از ظرفیت عبور جریان مسیل باشد، آب از آبراهه یا مسیر جریان بالاتر آمده و سیل اتفاق میافتد.
سیل در واقع بالا آمدن آب رودخانه ها (به دلایل مختلف) و اشغال سطحی از جغرافیای خشک اطراف رودخانه هاست که با غرقاب کردن این نواحی باعث ایجاد خسارات فراوان جانی و مالی میگردد.
سیل ها را بر اساس عامل ایجاد آن و مکان تشکیل به انواع مختلفی دسته بندی می کنند که در ذیل شرح مختصر آنها را ملاحظه می کنید:
۱-سیل های ناگهانی: در حوزه های آبخیز با وسعت کم، شروع بارندگی شدید، خصوصا در فصل های بهار و تابستان منجر به وقوع سیل های ناگهانی می شود که با توجه به ماهیت این نوع از سیلاب معمولا خسارت های جانی و مالی زیادی را به بار می آورد.
۲-سیل های رودخانه ای: این نوع از سیلاب ها دارای دوره بازگشت کمتر و بسیار پرتکرار می باشند و در اثر بارش فراوان و در مدت زمان نسبتا طولانی تر در حوزه هایی با وسعت بیشتر اتفاق می افتد که ظرفیت نفوذپذیری خاک نیز در وقع آن بسیار تاثیرگذار است.
این نوع از سیلاب ها دارای دوره بازگشت کمتر و بسیار پرتکرار می باشند و در اثر بارش فراوان و در مدت زمان نسبتا طولانی تر در حوزه های با وسعت بیشتر اتفاق می افتد که ظرفیت نفوذپذیری خاک نیز در وقع آن بسیار تاثیرگذار است.
۳-سیل دریایی: با ادامه روند گرم شدن کره زمین و ذوب هر چه بیشتر یخچال های قطبی و یا وقوع زلزله در دریاها که همه این عوامل منتج به بالا آمدن سطح آب دریا و سیل یا سونامی در سواحل اطراف آن میشود.
۴-سیل ناشی از ذوب برف: همانطور که از نامگذاری این دسته از سیلاب ها مشخص است در صورت ذوب شدن سریع برف های بالادست حوزه آبخیز و بارش احتمالی توام با آن امکان وقوع سیل در پایین دست حوزه آبخیز وجود دارد.
لازم به ذکر است که عوامل بسیار دیگری از جمله عوامل طبیعی مانند کم شدن پوشش گیاهی منطقه، نوع و جنس خاک، شیب زمین و یا عوامل انسانی مانند عدم مدیریت صحیح منابع آبی در حوزه آبخیز،بی توجهی به مسائل هیدرولیکی در رودها، تغییر کاربری زمین ها در حریم رودخانه و … باعث تشدید یا پدیدآمدن سیل میشود.
برای استفاده از آب باران در مصرف روزمره خانگی و جلوگیری از سیل، روش‌های مختلفی هست که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مصرف آب خانگی:
- سیستم‌های جمع‌آوری آب باران: می توان اشاره کرده به استفاده از سیستمی که آب باران را از پشت بام ها جمع‌آوری کرده و به مخزن ذخیره‌سازی می فرستد.
- حوضچه‌های ذخیره‌سازی: ایجاد حوضچه ای برای ذخیره آب باران که می‌توان از آن برای شستن حیاط و آبیاری باغ ها و حتی در شستن خودرو استفاده کرد.
- سیستم‌های سقفی: نصب سیستم‌های لوله‌کشی در سقف ساختمان ها برای جمع‌آوری آب باران و هدایت آن به مخزن ذخیره سازی یا استفاده مستقیم .
جلوگیری از سیل:
- ساخت سدهای کوچک و بندها: برای جلو گیری از طغیان و کنترل جریان آب ایجاد سازه‌های کوچک.
- احداث کانال‌های هدایت آب: ساخت کانال‌ها و راه‌های آب برای هدایت آب‌های سطحی به مناطقی که خطر سیل کمتری دارند .
- افزایش قابلیت نفوذپذیری خاک: اقداماتی مانند کاشت گیاهان و درختان برای افزایش جذب آب توسط خاک و کاهش رواناب در سطح .
- مدیریت زهکشی شهری: برای جلوگیری از تجمع آب و ایجاد سیلاب در مناطق شهری، سیستم‌های زهکشی شهری را بهبود دهیم.
از این روش‌ها می‌توان به صورت همزمان برای مدیریت منابع آبی و پیشگیری از خطرات ناشی از سیل ها استفاده کرد.
